Zespoły bólowe kręgosłupa lędźwiowego (low back pain – LBP) to najczęstsze objawy z jakimi mamy okazje spotykać się w codziennej pracy fizjoterapeuty. Dotykają one znaczną część populacji.

Czym dokładnie jest LBP?

Ból dolnej części pleców (LBP) to ból między dolną krawędzią żeber a pośladkami. Może trwać krótko (ostry), nieco dłużej (podostry) lub długo (przewlekły).

LBP utrudnia poruszanie się i może wpływać na jakość życia oraz zdrowie psychiczne. Ogranicza możliwości pracy oraz uczestnictwa w życiu rodzinnym i towarzyskim.

Może mieć charakter swoisty lub nieswoisty:

• Swoisty LBP – ból spowodowany określoną chorobą, problemem strukturalnym w kręgosłupie lub promieniujący z innej części ciała.
• Nieswoisty LBP – gdy nie da się wskazać konkretnej choroby czy uszkodzenia tłumaczącego ból (ok. 90% przypadków).

We wszystkich typach i na każdym etapie LBP rehabilitacja jest kluczowa – pomaga zrozumieć ból, wrócić do ulubionych aktywności i znaleźć strategie wspierające powrót do zdrowia. W przypadku bólu swoistego może być potrzebna specjalistyczna ścieżka leczenia.

Szacuje się, że 619 mln osób żyje z LBP. Jest to poważny problem zdrowia publicznego, wiążący się z utratą produktywności w pracy i ogromnym obciążeniem ekonomicznym dla jednostek i społeczeństw.

Temat na tyle poważny i rozległy, że Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) stworzyła w 2023 wytyczne dotyczące postępowania przy tym schorzeniu. Mówią one o zalecanych „interwencjach”, w grupie których wymieniane są między innymi terapia manualna oraz odpowiednio dobrane ćwiczenia, jak również o działaniach, które dają statystycznie więcej szkody niż pożytku.

Jak zapobiegać LBP?

Wśród czynników, które przekładają się na zdecydowanie rzadsze występowanie LBP możemy znaleźć następujące zalecenia:

- bycie aktywnym fizycznie
- dbanie o samopoczucie fizyczne i psychiczne
- utrzymywanie prawidłowej masy ciała
- dbanie o odpowiednią długość i jakość snu
- unikanie palenia tytoniu
- dbanie o ergonomie stanowiska pracy
- zaangażowanie w życie towarzyskie i zawodowe

Powyższe zalecenia dają jasną informację, iż odpowiednio dbając o swój dobrostan i świadomie podchodząc do swojego stylu życia jesteśmy w stanie minimalizować ryzyko występowanie LBP.

Jak sobie radzić z bólem kręgosłupa?

Podejście do ostrego bólu kręgosłupa ulegało modyfikacjom na przestrzeni lat. Niegdyś uważano, że jedyną słuszną formą radzenia sobie z bólem jest maksymalne ograniczenie aktywności i leżenie tyłem przez okres kilku dni.

Dziś, dzięki regularnym badaniom i stałemu poszerzaniu bazy wiedzy stworzono protokoły postępowania, które jasno wskazują, iż głównymi elementami wpływającym na poprawę są:

- odpowiednio dobrana forma fizjoterapii mająca na celu poprawę siły mięśni, poprawy poruszania się oraz powrotu do aktywności fizycznej i ćwiczeń,
- wsparcie psychologiczne i społeczne, aby pomóc radzić sobie z bólem i wrócić do ulubionych czynności,
- okresowe zmniejszenie obciążeń w pracy fizycznej,
- zmiany stylu życia obejmujące większą aktywność fizyczną, zdrową dietę i dobre nawyki związane ze snem.

Odpowiednie dobrane postępowanie może nie tylko zdecydowanie zmniejszyć dolegliwości bólowe, ale również skrócić czas ich występowania i przyspieszyć powrót do pełnej aktywności i sprawności fizycznej.

‍